Jan Saudek

Γεννήθηκε στην Πράγα το 1935. Ολόκληρη η Ευρώπη ζούσε την αναμονή, περίμενε το ξέσπασμα να σαρώσει τα πάντα. Στα πρώτα χρόνια της ζωής του η Τσεχία αρχίζει να χορεύει στο ρυθμό του Β' Παγκόσμιου Πολέμου.

Ο μικρός Jan ανοίγει το στόμα και βιώνει τον παραλογισμό του πολέμου στον εντονότερο βαθμό που μπορεί να τον νιώσει ένα παιδί. Είχε εβραϊκή καταγωγή, ο κατατρεγμός του από τους Ναζί ήταν ανελέητος. Αυτός και ο δίδυμος αδερφός του Karel έζησαν και τελικά επέζησαν για αρκετό καιρό σε ένα στρατόπεδο συγκεντρώσεως κοντά στα Πολωνικά σύνορα.

Αυτές οι οδυνηρές εμπειρίες της νεαρής ηλικίας διαμόρφωσαν σε μεγάλο βαθμό την οπτική του πάνω στη φωτογραφία. Συναρπάζεται από το έργο του Steichen και από τους τοίχους του θλιβερού σπιτιού του. Στο υπόγειο όπου διέμενε η μούχλα διέλυε και επαναπροσδιόριζε τα γκράφιτι που γέμιζαν το δωμάτιο. Αυτοί οι τοίχοι βρίσκονται σχεδόν σε κάθε φωτογραφία που τράβηξε αργότερα.

Στις πιο γνωστές του δουλειές, συνηθίζει να παρεμβαίνει με το χέρι, να μπολιάζει με έντονα χρώματα μουντούς κόσμους στους οποίους κατοικούν γυμνά ή ημίγυμνα πλάσματα. Λατρεύει τα παράθυρα, έχει σχεδόν εμμονή μαζί τους. Επαναλαμβάνει αυτιστικά το σχήμα τους στο μεγαλύτερο όγκο του έργου του. Μέσα από αυτά διαφαίνεται συνήθως ένας συννεφιασμένος ουρανός.

Προκλητικός, διαφορετικός, τολμηρός. Του αρέσουν οι σειρές φωτογραφιών, αυτές που διηγούνται μια υποτυπώδη ιστορία, πάντα αιρετική και σουρεαλιστική.

Μπλέκοντας ερωτισμό και συναίσθημα οι φωτογραφίες του θυμίζουν ερωτικές εικόνες της αρχής του εικοστού αιώνα. Τον ενδιαφέρει κάθε πτυχή των σχέσεων ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας. Τον εξιτάρει η αθωότητα των παιδιών. Η παιδική ηλικία ειδωμένη μέσα από ένα διαστροφικό φίλτρο καθεδρεύει στο έργο του. Η μετάβαση από αυτή, η σκληρότητα της εφηβείας.

Τα μεταφυσικά του τοπία μπερδεύονται ωμά με βρώμικες φαντασιώσεις, το σενάριο που στήνει για κάθε εικόνα έχει την ικανότητα να ερεθίσει, να σοκάρει. Πολλοί τον κριτικάρουν ως ηδονοβλεψία. Άλλοι θεωρούν ότι δίνει υπόσταση σε τομείς-ταμπού της ζωής του κάθε ανθρώπου. Σεξουαλικότητα, Διαφυλικές σχέσεις, Γήρανση.

Ενώ φωτογραφίζει παρόμοια θέματα από το '70 η δουλειά του γνώρισε τη λογοκρισία μόνο στη δεκαετία του '90. Καθαρή σεμνοτυφία, ξεπεράστηκε γρήγορα και ο Jan καθιερώθηκε ως ένας από τους μεγαλύτερους φωτογράφους στην Ευρώπη και στον κόσμο.

Δείγματα από τη δουλειά του στη μουσική βιοτεχνία . Με την ίδια σειρά εξώφυλλα από Soul Asylum, Daniel Lanois, Beautiful South.









Απόσπασμα από ντοκιμαντέρ για τη δουλειά του




Βιβλία που έχει κυκλοφορήσει