Tim Burton Day

Ίσως να μην το θυμάσαι αλλά ο Tim Burton είναι ο αγαπημένος μου σκηνοθέτης.

To Φεστιβάλ Βενετίας ανακήρυξε τη σημερινή μέρα Tim Burton Day. Θα του απονεμηθεί το Χρυσό Λιοντάρι σαν φόρος τιμής για όλα αυτά που προσέφερε στην 7η τέχνη και θα προβληθεί το Nightmare before Christmas σε 3D version - μακάρι να ήμουν εκεί. Του αφιερώνω το σημερινό ποστ, καθότι όπως θα καταλάβεις έχει υπάρξει ένας πολύ σημαντικός τομέας στη ζωή μου.


Οι ήρωες του Μπάρτον είναι συνήθως περιθωριοποιημένα άτομα, που πάσχουν από κάποιου είδους δυσλειτουργία, συναισθηματική ή άλλη * Τη μουσική στις ταινίες του γράφει πάντα ο Danny Elfman * Ηθοποιοί φετίχ του ο Τζόνι Ντεπ και ο Κρίστοφερ Γουόκεν * Ήταν παντρεμένος με τη Lisa Marie ενώ τώρα δεύτερη γυναίκα του είναι η Helena Bonham Carter * Στις ταινίες του υποβιβάζεται το ρεαλιστικό στοιχείο, ενώ αναδεικνύεται το εξωπραγματικό, το υπερρεαλιστικό.

Τον κύριο αυτό τον γνώρισα με το Batman το ένα(1989). Τότε ανακάλυπτα το μαγικό κόσμο του κινηματογράφου και είχα θαμπωθεί με το σκοτεινό σύμπαν της νυχτερίδας. Με τρόμαζε και τραβούσε ταυτόχρονα. Το Beetlejuice το είδα αργότερα, αν και προηγείται χρονικά (1988). Θυμάμαι τις φάτσες του Alec Baldwin και της Geena Davis όταν τραβάνε τις μούρες τους για να τρομάξουν τους ζωντανούς. Τα εφέ δεν ήταν τόσο καλά ακόμα, αλλά η αισθητική του Μπάρτον ήταν ξεκάθαρη.




























Και μετά έρχεται ο Ψαλιδοχέρης (1990). Τι κλάμα είχα ρίξει στην ταινία δε λέγεται. Με άγγιξε γιατί σαν παιδί ένιωθα και εγώ πολλές φορές παράταιρος και είχα συμπαθήσει τον Έντουαρτ και τη μαμά του. Η σκηνή που χορεύει η Winona ενώ ο Έντουαρτ σκαλίζει τον πάγο και πετάγονται θραύσματα και μοιάζει σαν να χιονίζει με κάνει να βουρκώνω ακόμα και σήμερα.




Batman returns (1992). Η Catwoman από μόνη της είναι ικανή να με κάνει να ψάχνω σκουπιδοτενεκέδες. Είχα ερωτευτεί την Μισέλ Πφάιφερ τότε. Εδώ θέλω να κάνω μνεία σε όλους αυτούς που βάζουν όλα τα Batman σε μια σακούλα. Είστε άσχετοι. Το πρώτο και το δεύτερο που είναι σε σκηνοθεσία Μπάρτον δεν έχουν καμία σχέση με τα υπόλοιπα, τα οποία γίναν λούνα παρκ. Επίσης η Catwoman με την Halle Berry επίσης δεν έχει καμία σχέση-τραγική αποτυχία.


Αργότερα είδα φωτογραφίες από το Nightmare Before Christmas (1993) στο περιοδικό ΣΙΝΕΜΑ. Νομίζω πως δε θα ξεχάσω ποτέ αυτές τις φωτό στη ζωή μου. Έβλεπα ένα φίδι να καταπίνει ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο και ένα παιδάκι να ανοίγει το δώρο του και να βγάζει ένα κομμένο κεφάλι. Με στιγμάτισαν βαθιά... Το Nightmare είναι η αγαπημένη μου ταινία από τον Μπάρτον. Πρόσεξε, δε λέω η καλύτερη, αλλά η πιο αγαπημένη, έχει διαφορά αυτό. Tα τραγούδια είναι όλα εκπληκτικά, να σκεφτείς ότι ξέρω όλους τους στίχους απ' έξω. Το Sally's song -το τραγούδι που λέει η Sally όταν αναρωτιέται αν την αγαπάει ο Jack - έχει φάει και μια ροκ διασκευή από τους London After Midnight.

Το Ed Wood (1994) μου άρεσε αλλά δεν είναι από τις αγαπημένες μου. Η απίστευτη ατάκα από την ταινία είναι Η κοπέλα μου δεν ξέρει γιατί τα μπλουζάκια της είναι πάντα ξεχειλωμένα - Τα φορούσε βλέπεις που και που ο ίδιος. Για το Μars Attacks (1996) ο Μπάρτον εμπνέεται από κάτι βίαιες κάρτες που έπαιζε παιχνίδια ανταλλαγών όταν ήταν μικρός - είχα μια με αυτοκίνητα και εγώ. To Sarakaki (Jessica Parker) σε εμφάνιση σκυλί - κυριολεκτικά όμως. Η Lisa Marie (αυτή στην αφίσα) η πρώτη του γυναίκα, υποδύεται μια εξωγήινη από τον Άρη.






Την ίδια χρονιά κάνει και παραγωγή στο James and the Giant Peach. Προσωπικά το είδα αργότερα (Μέγκα, Κυριακή απόγευμα) και είναι ποτισμένο από το πνεύμα το Μπάρτον 100 %. Υπενθυμίζω πως είναι animation το οποίο από μόνο του δίνει μια μαγική διάσταση στην ταινία.



Στο Sleepy Hollow (1999) είμαι φοιτητής πια, και θυμάμαι να παρακαλάω να βγει στο νησί που σπούδαζα στις αίθουσες την ίδια μέρα με την Αθήνα, για να το δω όσο πιο σύντομα γίνεται. Από τις αγαπημένες μου ταινίες, γιατί χρησιμοποιεί κάποια μοτίβα του, όπως το χιόνι, μάγισσες και το ότι ο ήρωας δεν έχει καλή παιδική ηλικία. Για όποιον ενδιαφέρεται παίζει ο Casper Van Dien (!)




Σκηνοθετεί το Planet of the Apes το 2001. Δεν τρελάθηκα. Ιδιαίτερη ματιά σε μια παλιά ταινία, αλλά βαρέθηκα.




Το Big Fish (2003) είναι η αγαπημένη Burton ταινία των περισσότερων που ρωτάω. Δεν είναι τόσο χαρακτηριστική του, αλλά το ονειρικό είναι και εδώ στοιχείο βασικό για την εξέλιξη της ταινίας. Το τελευταίο εικοσάλεπτο είναι από το ομορφότερα που έχω δει στο σινεμά.



Ο Τσάρλι και το εργοστάσιο σοκολάτας (2005) είναι επίσης κλασσικός Μπάρτον. Σκηνικά μεγαλείο, αποθέωση της εικόνας, ο κόσμος του σκηνοθέτη είναι εδώ και φωνάζει δυνατά. Να σημειώσω ότι σάρωσε στα ταμεία, όπως και οι περισσότερες ταινίες του. Κάνω παρένθεση και λέω πως ένας από τους λόγους που μου αρέσει τόσο ο Μπάρτον είναι πως ενώ έχει ένα πολύ ιδιαίτερο στυλ και δεν το αλλάζει για να γίνει αρεστός (μαλώνει συνεχώς με τα στούντιο για να αφήσει βίαιες σκηνές) σπάει και ταμεία. Δεν είναι κουλτουριάρης-με-βλέπει-μόνο-η-μάνα-μου, ενώ έχει περίεργα θέματα. Κάτω οι εστέτ σκηνοθέτες. Δώστε τέχνη στο λαό.


Corpse Bride (2005) Mε το καλύτερο tagline (There's been a GRAVE misunderstanding) και το μεγαλύτερο σε διάρκεια γύρισμα - 55 εβδομάδες- φτιάχνει μια πανέμορφη ταινία. Το σούπερ σάουντρακ και οι ατάκες στα συν της ταινίας.


Σήμερα θα γίνει και η πρεμιέρα της καινούριας του ταινίας Sweeney Todd: The Demon Barber of Fleet Street. Στις αίθουσες θα βγει τα Χριστούγεννα.Έχει να κάνει με ένα μπαρμπέρη που σφάζει τους ανθρώπους με ξυράφι και μάντεψε ποιος θα τον υποδύεται. Έλα, μπορείς να το βρεις!

Πρόσφατα ανακάλυψα και την πρώτη του ταινία μικρού μήκους Vincent (1982) . 'Eνα εξάλεπτο διαμαντάκι που γύρισε όταν ήταν στη σχολή. Αφηγητής ο Vincent Price, μεγάλη επιρροή του Μπάρτον. Θέμα του ΠΑΛΙ η σκληρότητα της παιδικής ηλικίας.

Ο Τιμ Μπάρτον είχε μεγάλη επίδραση και στην προσωπική μου ζωή. Ήταν τεστ για μένα. Βέβαια. Πως άλλοι κοιτάν τι παπούτσια φοράει ο δυνητικός γκόμενος; Εγώ ρωτούσα αν του αρέσει ο Μπάρτον. Αν η απάντηση ήταν καταφατική. Αν όχι, λυπάμαι, χάσατε. Βέβαια, κοιτούσα και τα παπούτσια. Μετά όμως.

'Εχω και ένα βιβλιαράκι που έχει γράψει. Ο τίτλος του είναι Ο μελαγχολικός Θάνατος του Στρειδάκη και είναι γεμάτο ποιήματα που έχει γράψει ο ίδιος. Το συνοδεύουν εικόνες που σχεδίασε. Η μετάφραση στα ελληνικά είναι πολύ καλή -την έχει κάνει κάποιος κύριος Βασίλης Μπαμπόύρης και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΟΞΥ. Για να πιάσεις το νόημα, ενδεικτικά σου αναφέρω και τους τίτλους Ρούλης ο Τοξικούλης , Η Βουντούλα και Το Μουμιάκι.

Δες και αυτό. Όταν το ανακάλυψα λύσσαξα. Πρέπει να είναι η μεγαλύτερη συλλογή αντικειμένων από ταινίες του Μπάρτον στον κόσμο!

Ανέκαθεν μου άρεσαν οι σκηνοθέτες που είχαν ένα όραμα. Ο Μπάρτον δίνει το στίγμα του σε μια ταινία, βλέπεις ένα καρέ και λες Αυτό είναι Τιμ Μπάρτον! Έτσι είναι οι μεγάλες σκηνοθέτες. Χωρίς να επαναλαμβάνονται διαποτίζουν όλα τα φιλμ τους με το χαρακτήρα τους. Για αυτό μου αρέσει και ο Κιούμπρικ, για παράδειγμα.

Το τραύμα της ενηλικίωσης είναι σύνηθες μοτίβο του. Οι περισσότεροι από τους ήρωες του βιώνουν κάποια οδύνη. Αυτό που τους χαρακτηρίζει είναι μια άρνηση να αποδεχτούν τη συμβατική πραγματικότητα αλλά δημιουργούν ένα άλλο φανταστικό σύμπαν στο οποίο μπορούν να δράσουν και να λειτουργήσουν κανονικά για αυτούς, ιδιόρρυθμα για τους άλλους.

Αυτό το τελευταίο είναι και ο σημαντικότερος λόγος που ασυνείδητα έχω ανεβάσει σε βάθρο τον μικρούλη Τιμ.


PS. Αυτός είναι ο Jack μου. Τον έχει πάρει δώρο ο Φάτσας. Ήθελα να τον δεις :-)